ΟΙ ΦΟΙΝΙΚΕΣ

Προέλευση

Η Φοινίκη, χώρα των Φοινίκων, εκτεινόταν κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Μεσογείου, περίπου από την πόλη Ουγκαρίτ (σημερινή Ρας Σιάμρα της Συρίας) μέχρι την Άκρα (που σήμερα βρίσκεται στο έδαφος του Ισραήλ, αρχαία Πτολεμαΐς), ακριβώς απέναντι από τις νοτιοανατολικές ακτές της Κύπρου. Από τις κορυφαίες πόλεις της Φοινίκης ήταν τότε η Σιδώνα, η Τύρος και η Μπερότ (Βηρυτός). Οι Φοίνικες, πιθανότατα να κατοίκησαν την περιοχή γύρω στο 3000 π.Χ. Λίγα είναι γνωστά για την αρχική τους πατρίδα, με κάποιες εκδοχές να την τοποθετούν στην περιοχή του Περσικού Κόλπου.

Αν και δεν είναι βέβαιο για το πώς ονόμαζαν οι Φοίνικες την φυλή τους, πιστεύεται ότι την ονομασία Φοίνικες τους την έδωσαν οι αρχαίοι Έλληνες είτε από το δέντρο φοίνικας (φοινικιά), χαρακτηριστικό των χωρών της Μέσης Ανατολής, είτε, το πιθανότερο, από την αρχαία Ελληνική λέξη φοινός που σήμαινε πορφυρός, και συνδεόταν με μια από τις κύριες ασχολίες των Φοινίκων, την επεξεργασία της χρωστικής πορφύρας (από το θαλάσσιο κοχύλι Murex), και εμπορία πορφυρών υφασμάτων τα οποία την εποχή εκείνη προσέδιδαν κύρος και γόητρο και γι’ αυτό τα χρησιμοποιούσαν μόνο βασιλείς και ιερείς.

Image: The early Phoenician Alphabet which was later adapted by the Greeks

Συμβολή στον σύγχρονο κόσμο

Η πιο σημαντική συμβολή των Φοινίκων στον σύγχρονο κόσμο είναι η εφεύρεση των γραμμάτων του αλφαβήτου. Σε κάθε γράμμα είχαν δόσει ένα ήχο και αυτό έκανε το γράψιμο πολύ πιο εύκολο και κατανοητό. Το φοινικικό αλφάβητο αναπτύχθηκε γύρω στο 1200 π.Χ. από παλαιότερο σημιτικό πρωτότυπο και αρχικά χρησιμοποιήθηκε κυρίως για εμπορικές πράξεις. Οι παλαιότερες γνωστές επιγραφές στη Φοινικική γλώσσα προέρχονται από την Βίβλο (Λίβανος) και χρονολογούνται από το 1000 π.Χ. Φοινικικές επιγραφές έχουν βρεθεί επίσης στη Συρία, το Ισραήλ και την Κύπρο.

Περίπου το 800 π.Χ., το Φοινικικό αλφάβητο υιοθετήθηκε από τους Έλληνες οι οποίοι το ανέπτυξαν και δημιούργησαν ξεχωριστά γράμματα για φωνήεντα και σύμφωνα. Μετά τους Έλληνες, το Φοινικικό αλφάβητο υιοθετήθηκε από τους Ετρούσκους και αργότερα από τους Ρωμαίους. Στη συνέχεια, τα βασικά γράμματα του Φοινικικού Αλφαβήτου υιοθετήθηκαν εύκολα σε άλλες γλώσσες σε όλη την Ευρώπη, οδηγώντας στο αλφάβητο που γνωρίζουμε σήμερα.

Η θάλασσα και το εμπόριο

Οι Φοίνικες ήταν ικανοί τεχνίτες κι ακόμη πιο ικανοί ναυτικοί και έμποροι. Την 1η χιλιετία π.Χ., το εμπορικό τους δαιμόνιο, σε συνδυασμό με τη ναυτική τους ικανότητα, τους επέτρεψε να κυριαρχήσουν στην Μεσόγειο και να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους ιδρύοντας σημαντικές αποικίες στις ακτές της Σικελίας, της Ισπανίας, της Κύπρου, της Κορσικής και της Σαρδηνίας. Αυτό τους επέτρεψε να διατηρήσουν ισχυρές εμπορικές οδούς στη Μεσόγειο.

Η παρουσία των Φοινίκων στην αρχαία Κύπρο υπήρξε ιδιαίτερα έντονη κι απετέλεσαν την δεύτερη μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα του νησιού, μετά την Ελληνική. Η συμβολή τους στην πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου κατά την αρχαιότητα υπήρξε τεράστια. Για πολλά χρόνια κυριάρχησαν σε σημαντικές αρχαίες Κυπριακές πόλεις.

Mediterranean 1200 BC: a new age - Κατά μήκος των ναυτικών οδών των Φοίνικων

Κατεβάστε το νέο βιντεοπαιχνίδι Mediterranean 1200 BC: a new age, ένα εικονικό ταξίδι χρόνου στα βήματα της εξάπλωσης του Φοινικικού πληθυσμού, το οποίο αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου TRAMES και είναι κατάλληλο για smartphone, συμβατό με iOS και Android.

Το βιντεοπαιχνίδι καλύπτει την περίοδο από το 1200 π.Χ. μέχρι και την πολιορκία της Καρχηδόνας. Τα πενήντα επίπεδα που διαθέτει, θα οδηγήσουν στην ανακάλυψη πάνω από 110 πόλεων διάσπαρτων στις ακτές της Μεσογείου. Οι πόλεις αυτές συνδέονται μεταξύ τους μέσω των αρχαίων εμπορικών οδών των Φοίνικων επιτρέποντας έτσι στον χρήστη να γνωρίσει και άλλους πληθυσμούς που κατοικούσαν στη Μεσόγειο την εποχή εκείνη όπως οι Ετρούσκοι, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι. 

Εμπορεύσιμα αγαθά τα οποία αποτυπώνουν τα χαρακτηριστικά του εμπορίου της εποχής όπως ο χρυσός, το ασήμι, ο μπρούντζος, ο χαλκός, το γυαλί, το λάδι, το ελεφαντόδοντο, υφάσματα και τρόφιμα, είναι στη διάθεση του χρήστη για εμπορεία μεταφέροντας τα με τρισδιάστατα μοντέλα σκαφών της περιόδου τα οποία είναι σχεδιασμένα με ακρίβεια.

Τέλος, το βιντεοπαιχνίδι προσφέρει στον χρήστη μια ενδιαφέρουσα δυνατότητα ξεκλειδώματος αποκλειστικών βραβείων η οποία επιτυγχάνεται τοποθετώντας γεωγραφικά τον εαυτό του (Geolocation) σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που σχετίζονται με το θέμα του παιχνιδιού. Ξεκλειδώνοντας τα βραβεία, ο χρήστης αποκτά πρόσβαση είτε σε αποκλειστικό περιεχόμενο το οποίο θα τον οδηγήσει σε νέες διαδρομές ή σε πληροφορίες σχετικές με αντικείμενα που εκτίθενται στο μουσείο ή στον αρχαιολογικό χώρο στον οποίο βρίσκεται εκείνη τη στιγμή.

Το Mediterranean 1200 BC, προσφέρει ένα δημιουργικό και ευχάριστο τρόπο παρουσίασης του τουριστικού προϊόντος στην περιοχή της Μεσογείου, προωθώντας τις τοπικές κοινότητες και τους θησαυρούς της ιστορίας, της τέχνης και της αρχαιολογίας.

Mediterranean 1200 bc - a new age

Τροφή

Επειδή οι Φοίνικες εμπορεύονταν σε όλη τη Μεσόγειο, είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις διάφορες πολιτισμικές κουλτούρες της περιοχής αποκτώντας έτσι μεταξύ άλλων νέες γαστρονομικές εμπειρίες και διατροφικές συνήθειες.

Είναι γνωστό ότι οι Φοίνικες κατανάλωναν τεράστιες ποσότητες δημητριακών κυρίως σιτάρι, και κριθάρι με τα οποία έφτιαχναν ψωμί, διάφορα είδη μπισκότων και χυλό τον οποίο έτρωγαν για πρόγευμα και μερικές φορές εμπλούτιζαν με τυρί, μέλι και αυγά. Οι Φοίνικες έψηναν ψωμιά και πίτες των οποίων οι συνταγές έγιναν διάσημες, διέσχισαν τα σύνορα και επέζησαν για αιώνες. Οι «ταμπούνες» τους, φούρνοι σε μορφή πήλινων δοχείων, χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα στο Μαρόκο και την Τυνησία.

Οι Φοίνικες τρέφονταν επίσης με διάφορα όσπρια και λαχανικά όπως μπιζέλια, φακές, ρεβίθια, κουκιά, φασόλια, σκόρδο και άλλα άγρια χόρτα με τα οποία έφτιαχναν διάφορες σούπες ή στιφάδο σε συνδυασμό με κρέας από πρόβατα, βοοειδή, ελάφια, κουνέλια και διάφορα πουλερικά. Επιπρόσθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι έψηναν το φαγητό τους πάνω σε φωτιά από ξυλά (γκρίλ).

Άλλα προϊόντα στα οποία είχαν πρόσβαση λόγω θαλάσσιου εμπορίου ήταν διάφορα είδη ψαριών και οστρακοειδών όπως ο κέφαλος, πέρκα, σφυρίδα, τσιπούρα, κόκκινος κέφαλος, σκουμπρί, τόνος, ξιφίας, γαρίδες και αστακοί.

Τα πιο δημοφιλή φρούτα της εποχής ήταν ρόδια και σύκα. Ο καρπός του ροδιού θεωρείτο ως καρπός γονιμότητας και τα σύκα θεωρούνταν λιχουδιά. Άλλα φρούτα και ξηροί καρποί που είχαν στην διάθεση τους ήταν τα φοινίκια, μήλα, κυδώνια, ελιές, σταφύλια, σταφίδες, καρύδια, φουντούκια, αμύγδαλα, φιστίκια και κάστανα.

Τα σταφύλια χρησιμοποιούνταν επίσης για την παρασκευή κρασιού. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Φοίνικες είχαν μεγάλη παραγωγή κρασιού το οποίο χρησιμοποιούσαν επίσης σε θρησκευτικές τελετές. Η καλλιέργεια της ελιάς ήταν ευρέως διαδεδομένη και το ελαιόλαδο χρησιμοποιείτο στο μαγείρεμα. Από βότανα και μπαχαρικά, είχαν πρόσβαση σε μια καταπληκτική συλλογή από τη Μέση Ανατολή για να επιλέξουν.

Flatbread
Tabouna oven
TOP